ایران، بازیگر جدید در بازار جهانی محصولات نانویی با صادرات ۱۴۵ میلیون دلاری به ۵۰ کشور دنیا نیو باکس: در سال 1402، ایران توانست بالاتر از 145 میلیون دلار از محصولات نانویی خودرا به 50 کشور در پنج قاره جهان صادر کند. کشورهای همسایه خصوصاً عراق، سوریه، هند، چین و ترکیه بیشترین سهم را از این صادرات به خود اختصاص داده اند. رشد بالاتر از 100 درصدی فروش محصولات نانویی در سالیان اخیر و افزایش سهم ایران در بازارهای بین المللی، گواهی بر قدرت بیش از پیش این فناوری در توسعه اقتصادی کشور است. این روند نشان دهنده پتانسیل بالای ایران در تبدیل فناوری نانو به یکی از ارکان اصلی صادرات و توسعه اقتصادیست. به گزارش نیو باکس به نقل از ایسنا، فناوری نانو که به مطالعه و دستکاری مواد در مقیاس نانومتری (یک میلیاردیم متر) می پردازد، یکی از حوزه های نوین علمی است که در دهه های اخیر تحول بزرگی در خیلی از صنایع به وجود آورده است. این فناوری با بهره گیری از خاصیت های منحصر به فرد مواد در مقیاس نانو، پتانسیل های بی نظیری برای تغییرات بنیادین در پزشکی، انرژی، محیط زیست، الکترونیک و سایر صنایع دارد. در سطح جهانی، کشورهای پیشرفته با سرمایه گذاری های چشم گیر در این عرصه، رقابت شدیدی را برای به دست آوردن برتری در توسعه فناوری نانو آغاز نموده اند. ایران به عنوان یکی از کشورهای پیشرو در منطقه خاورمیانه، در سالیان اخیر قدمهای بلندی در حوزه مطالعه و توسعه فناوری نانو برداشته است. باتوجه به منابع انسانی ماهر، محققان برجسته و سرمایه گذاری های راهبردی در زیرساخت های علمی، ایران توانسته است در حوزه فناوری نانو به دستاوردهای قابل توجهی برسد. از تولید نانومواد و نانوحسگرها گرفته تا کاربردهای پزشکی و دارویی، ایران به یکی از مراکز نوآوری و مطالعه در این زمینه تبدیل گشته است. توسعه فناوری نانو در ایران نه فقط فرصت هایی برای رشد اقتصادی و فناوری فراهم آورده است، بلکه در بهبود کیفیت زندگی و حل چالش های جهانی نظیر بحران های زیست محیطی و بیماریهای مزمن نیز نقش مهمی ایفا می کند. این گزارش به بررسی وضعیت فعلی فناوری نانو در ایران، دستاوردها، چالش ها و چشم اندازهای آینده این حوزه در کشور می پردازد. با برنامه ریزی های اجرا شده، توسعه فناوری نانو در ایران در سالیان اخیر رشد شایان توجهی داشته و به دستاوردهای قابل توجهی دست یافته است. به شکلی که حجم فروش محصولات نانویی در سال ۱۴۰۲، مجموع فروش محصولات نانویی در ایران به حدود ۶۲۰ هزار میلیاردریال (۶۲ همت) رسید که نسبت به سال قبل بالاتر از ۱۰۰ درصد رشد نشان میدهد. در مورد صادرات محصولات نانویی در سال ۱۴۰۲، بالاتر از ۱۴۵ میلیون دلار از محصولات نانوی ساخت ایران به ۵۰ کشور جهان صادر شد. از این مقدار، ۴۰ درصد به پنج کشور عراق، سوریه، هند، چین و ترکیه صادر گردیده است. در سال ۱۴۰۱، استانهای تهران، اصفهان و البرز به ترتیب با ۶۴.۴ درصد، ۱۲.۶ درصد و ۵.۹ درصد از فروش محصولات نانو، بیشترین سهم را داشتند. در سال ۱۴۰۱، صنعت ساخت وساز نزدیک به نیمی از بازار محصولات فناوری نانوی ایران را به خود اختصاص داد که معادل حدود ۱۴۷ هزار میلیاردریال بود. بالاتر از ۹۰ درصد این رقم مربوط به بازار شیرآلات بهداشتی، کاشی و شیشه رفلکس بود. این آمار نشان دهنده رشد سریع و پتانسیل بالای فناوری نانو در ایران است که می تواند به توسعه صنعتی و اقتصادی کشور کمک شایانی کند. دبیر ستاد توسعه فناوری های نانو و میکرو با اعلان اینکه فروش محصولات و خدمات مبتنی بر نانو در سال قبل رشد ۱۰۴ درصد را تجربه کرده است، اظهار داشت: محصولات نانویی ایرانی به ۴۹ کشور از ۵ قاره جهان صادر گردیده است. آخرین وضعیت تولید و فروش نانویی ایران دکتر عماد احمدوند، دبیر ستاد توسعه فناوری نانو در گفت و گو با ایسنا با اشاره به انجام مطالعات تحلیلی بر بازار فناوری نانو، اظهار داشت: در سال ۱۴۰۲ تمرکز بر افزایش تعداد پروژه های توسعه نانو بوده است، به شکلی که در این سال ۳۲۹ پروژه را در سطوح اساتید ماموریت گرا تا توسعه کسب وکار حمایت کردیم. این میزان در سال ۱۴۰۱ تعداد ۱۸۹ محصول و در سال ۱۴۰۰ تعداد ۲۴۲ محصول مورد حمایت ستاد قرار داشتند. دبیر ستاد توسعه فناوری های نانو و میکرو، برنامه های حمایتی این ستاد را شامل سطوح پژوهشگران در TRLهای ۲ تا ۳، کسب و کارهای نوپا در TRLهای ۴ تا ۵ و شرکت های صنعتی در سطح فناوری ۵ تا ۹ دانست و اظهار داشت: در بخش شرکت های صنعتی در نیمه اول سال ۱۴۰۳ از ۱۶۹ محصول در سطح ۵ تا ۹ حمایت شده است. احمدوند به تعدادی از پروژه های مورد حمایت در سال ۱۴۰۲ اشاره نمود و اضافه کرد: در این سال عمده حمایت های ستاد از پروژه های حوزه سلامت و انرژی است. این حمایت ها بصورت مالی بلاعوض یا تسهیلات ارائه شده است؛ بطوریکه در عرصه سلامت ۵۰ میلیارد تومان و در عرصه نفت و گاز و انرژی ۱۸ میلیارد تومان اختصاص یافته است. به گفته ی ایشان، تا حالا ۱۵۷۷ محصول فناورانه تاییدیه ستاد نانو را دریافت کرده اند. حجم بازار ۶۲ هزار میلیاردی بگفته احمدوند، حجم بازار نانوی ایران ۶۲ هزار میلیارد تومان (معادل ۱۶۲۰ میلیون دلار) است که ۹۰.۸ درصد آن متعلق به بازار داخلی است و ۹.۲ درصد آن به صادرات اختصاص دارد. همچنین، در فروش محصولات نانوی ساخت ایران رشد ۱۰۴ درصدی مشاهده شده است. سهم فناوری های مختلف از بازار نانو شامل نانوپوشش، نانوکامپوزیت و نانوکاتالیست ها است. احمدوند همین طور اعلام نمود که در سال ۱۴۰۲، ۱۱ شرکت با درآمد بالاتر از ۱۰۰۰ میلیارد تومان به عنوان شرکت های بزرگ و موثر شناسایی شده اند. دبیر ستاد توسعه فناوری های نانو و میکرو، تصریح کرد: صادرات محصولات نانوی ایران به ۴۹ کشور در ۵ قاره انجام شده است که حدود ۶۰ درصد از این صادرات به کشورهایی نظیر عراق، سوریه، هند، چین و ترکیه انجام شده است. بیشترین سهم صادرات به محصولات عمرانی، نانومواد، اپتیک و الکترونیک اختصاص داشته و در عرصه محصولات کشاورزی نیز رشد ۲۰ برابری ثبت شده است. وی با اشاره به اثرات اجتماعی و اقتصادی فناوری نانو اظهار داشت: توسعه فناوری نانو طی سال ها ادامه داشته و اثرات قابل توجهی در عرصه های سلامت و کشاورزی داشته است. هرچند سهم این حوزه ها در بازار زیاد نیست، اما تاثیرات اقتصادی و اجتماعی قابل توجهی دارند و ستاد نانو حمایت ویژه ای از آنها به عمل می آورد. احمدوند درباب اثرات داروهای نانوی ضدسرطان، اشاره کرد: این محصولات از سال ۱۳۹۵ تا ۱۴۰۲ منجر به صرفه جویی ارزی به میزان ۱۲۶ میلیون دلار و کاهش هزینه های بیمه به مبلغ ۱۲۰۰۰ میلیارد تومان شده اند. وی افزود: همچنین، در عرصه کاتالیست و نانوکاتالیست، حجم فروش چهار سال قبل به ۲۱ هزار میلیارد تومان رسیده است و حدود ۶۰ درصد نیاز کاتالیست صنایع پتروشیمی، نفت و گاز و خودرو و فولادسازی توسط شرکت های دانش بنیان داخلی تامین می شود. به گفته ی ایشان، بخش قابل توجهی از شرکتها و نهادها در نمایشگاه نانوی امسال حضور خواهند داشت. مقاصد صادراتی محصولات نانویی ایرانی بررسی صادرات محصولات نانویی ایران به کشورهای مختلف نشان میدهد که کشورهای همسایه بیشترین مقاصد صادراتی محصولات نانویی ایران است. با اینحال پتانسیل های زیادی برای بسط بازار محصولات نانویی ایران وجود دارد. طبق داده های ارائه شده برای سال ۱۴۰۲، عمده صادرات نانویی ایران به کشورهای همسایه و برخی کشورهای آسیایی اختصاص دارد. مهم ترین مقاصد صادراتی ایران در عرصه نانو عبارتند از: ردیف کشور حجم صادرات سهم صادرات ۱ عراق ۳۳.۵۲ میلیون دلار ۲۳.۱ درصد از کل صادرات ۲ ترکیه ۱۰.۷ میلیون دلار ۶.۵ درصد ۳ افغانستان ۹.۴۴ میلیون دلار ۶.۱ درصد ۴ امارات ۶.۹۱ میلیون دلار ۴.۷ درصد ۵ روسیه ۸.۴۴ میلیون دلار ۵.۸ درصد ۶ چین ۱۰.۴۴ میلیون دلار ۷.۱ درصد ۸ هند ۱۴.۹۴ میلیون دلار ۱۰.۳ درصد ۹ سوریه ۲۰.۰۱ میلیون دلار ۱۳.۷ درصد ۱۰ آذربایجان ۳.۵۱ میلیون دلار ۲.۴ درصد ۱۱ پاکستان ۸.۹۵ میلیون دلار ۶.۱ درصد این آمار نشان میدهد که کشورهای همسایه مانند عراق، ترکیه، افغانستان و پاکستان سهم بالایی از صادرات نانویی ایران را به خود اختصاص داده اند. توزیع صادرات ایران به قاره های مختلف نیز به شرح زیر است: قاره سهم صادرات آسیا ۸۹.۶ درصد اروپا ۶.۸ درصد آفریقا ۲.۵ درصد آمریکا ۱۰ درصد استرالیا ۰.۲ درصد قاره های آفریقا و آمریکا سهم بسیار کمی از صادرات محصولات نانویی ایران دارند. این مساله می تواند ناشی از چندین عامل اقتصادی، سیاسی، تجاری و زیرساختی باشد. با آنکه برخی کشورهای آفریقایی درحال توسعه سریع هستند، صادرات ایران به این قاره بسیار محدود بوده است. دلیلهای این مسئله شامل موارد زیر است: الف) ضعف زیرساخت های اقتصادی و صنعتی در خیلی از کشورهای آفریقایی: بسیاری از کشورهای آفریقایی هنوز از نظر توسعه صنعتی و فناوری پیشرفته نیستند. این کشورها بیشتر بدنبال محصولات اولیه و مواد خام هستند تا فناوری های پیشرفته مانند نانو. نبود زیرساخت های مناسب برای حمل و نقل، گمرکات پیچیده و ضعف نظام بانکی نیز موجب کاهش تبادلات تجاری با ایران شده است. ب) رقابت با چین و سایر کشورهای صنعتی: چین، اتحادیه اروپا و کشورهای غربی سال هاست که در بازار آفریقا سرمایه گذاری گسترده ای انجام داده اند و شرکت های ایرانی رقابت سختی با آنها دارند. این کشورها بوسیله قراردادهای بزرگ، پروژه های زیربنایی و کمک های اقتصادی، جایگاه خودرا در این بازار تثبیت کرده اند. ج) عدم شناخت کافی از ظرفیتهای بازار آفریقا: بسیاری از شرکت های ایرانی اطلاعات کافی در مورد بازار آفریقا ندارند و در نتیجه، صادرات به این قاره محدود مانده است. نبود تبلیغات، نمایشگاه های تجاری و دفاتر فروش در این کشورها سبب شده که محصولات نانویی ایران کمتر در این بازار شناخته شوند. د) مشکلات مالی و نبود سیستم های بانکی کارآمد: خیلی از کشورهای آفریقایی دارای مشکلات اقتصادی هستند و نظام بانکی ضعیفی دارند. به علت تحریم های بین المللی مقابل ایران، تبادل مالی با کشورهای آفریقایی پیچیده و دشوار است. هـ) محدودیت های حمل و نقل و لجستیک: مسیرهای حمل و نقل از ایران به خیلی از کشورهای آفریقایی پیچیده و پرهزینه است. کمبود مسیرهای مستقیم کشتیرانی و حمل و نقل زمینی موجب افزایش هزینه صادرات به این قاره شده است. در مورد قاره آمریکا نیز مشاهده می شود که سهم ایران از صادرات محصولات نانویی به این منطقه حدودا ناچیز (۱ درصد) است. این مساله دلیلهای مختلفی می تواند داشته باشد: الف) تحریم های اقتصادی و تجاری آمریکا: بزرگ ترین مانع برای صادرات محصولات ایرانی به آمریکای شمالی (به ویژه آمریکا) تحریم های اقتصادی و بانکی است. این تحریم ها نه فقط مانع صادرات مستقیم می شوند، بلکه روابط بانکی را نیز مسدود کرده و امکان نقل وانتقال پول را محدود می کنند. ب) رقابت شدید با شرکت های قدرتمند فناوری نانو: در آمریکا و کانادا، شرکت های بزرگی در صنعت نانو فعالیت دارند. این کشورها دارای بازارهای اشباع شده با سطح رقابتی بسیار بالا و فناوری پیشرفته هستند که رقابت را برای شرکت های ایرانی دشوار می کند. ج) استانداردهای سخت گیرانه و موانع قانونی: آمریکا و کانادا استانداردهای بسیار سختگیرانه ای برای محصولات نانویی دارند که ورود به این بازار را دشوار می کند. برای صادرات محصولات نانویی به آمریکا، نیاز به دریافت تأییدیه های معتبر مانند EPA (آژانس صیانت از محیط زیست آمریکا) است که فرآیندی زمان بر و پرهزینه شمرده می شود. د) نبود شبکه های توزیع و بازاریابی در آمریکای لاتین: کشورهای آمریکای لاتین مانند برزیل، آرژانتین، مکزیک و شیلی پتانسیل بالایی برای واردات تکنولوژی های جدید دارند. هـ) هزینه بالای حمل و نقل و نبود مسیرهای تجاری مستقیم صادرات از ایران به آمریکای شمالی و جنوبی نیاز به حمل و نقل دریایی طولانی دارد که هزینه های زیادی به همراه دارد. منبع: newbox.ir 1404/01/11 12:33:03 5.0 / 5 15 تگهای خبر: استاندارد , اقتصاد , بازار , بانك این مطلب نیوباکس را پسندیدید؟ (1) (0) تازه ترین مطالب مرتبط ۸ گام طلایی برای سرمایه گذاری آینده ۸ بسته حمایتی صندوق نوآوری سکوی پرتاب دانش بنیان ها می شود الفبای تحقق شعار سال سرمایه گذاری برای تولید از سیاست گذاری تا اجرا وجود ریزگردها در ایران زنگ خطری برای محیط زیست و اقتصاد کشور نظرات بینندگان در مورد این مطلب نظر شما در مورد این مطلب نام: ایمیل: نظر: سوال: = ۸ بعلاوه ۳